Isı Ölçme Yöntemi

Doğum kontrol haplarının ve spiralin ortaya çıkışına kadar, hekimler bu yöntemi, öğütlerlerdi. Günümüzde de bütün değerini koruyan bu yöntemin bırakılmasının nedeni, zeka ve istem ortaklığı gerektirmesidir. Bununla birlikte, yumurtalıklann işleyişini incelemek ve kadının hormon açısından sağlığını denetlemek için yeri doldurulmaz bir yöntem olmayı sürdürmektedir.

Yöntemin ilkeleri

Bu yöntem, her sabah düzenli olarak ölçülen beden ısısı eğrisinin incelenerek yumurtlama tarihinin belirlenmesine dayanır.

Gerçekten, sabah ısısı bir ay süresince değişiklik gösterir ve yumurtlama sırasında çok belirgin biçimde yükselir. Âdet çevriminin başında beden ısısı oldukça düşük düzeydedir (genellikle 37°C, 36,8°C’m altındadır). Yumurtlama sırasında, ısı belirgin biçimde yükselir (4-6 dizyem). Bu, yumurta dışarı atıldıktan sonra yumurtalıkta sarı cismin oluşarak progesteron salgılamaya başladığı andır. Bu sırada ısı 36,8°C’ı geçer ve âdet kanaması öncesi döneme kadar bu düzeyde kalır; âdet öncesi dönemde, yeniden 36,8°C’m altına düşer.

Bu sayılar bir ortalamadan başka şey değildir; ama kadınların büyük bölümünde, âdet çevrimi başında sabah ısısı 36,4CC dolayındadır ve ısı 36,8-36,9°C’a ulaştığında «yumurtlarlar». Genellikle, yumurtlama öncesinde ısı düşme eğilimlidir; öyle ki, ertesi gün yükseldiğinde, fark çok belirgin olur. Bu yumurtlama öncesi ısı «V»sidir. O halde, her sabah makattan ısı ölçmek ve bunu hekimden sağlanabilecek bir grafik üstünde eğri biçiminde göstermek koşuluyla, döllenmeye elverişli ve elverişsiz dönemler belirlenebilir.

Gerçekten, yumurtanın nispeten kısa bir yaşamı vardır ve yaklaşık 12 saat sonra, döllenme yeri olan dölyatağı borularından atılır. O halde, beden ısısı artışından bir gün sonra, döllenme olasılığının aylık çevrimin sonuna kadar ortadan kalktığı kabul edilebilir.

Buna karşılık, spermatozoyitlerin dölyatağı boruları içindeki yaşamı kolaylıkla 6 günü bulabileceğinden ısı artışından 8 gün önce bütün cinsel ilişkileri kesmek uygun olur. Bu yöntem büyük ölçüde güvenli görünmektedir.

Isının ölçülme koşulları

Isının hangi koşullar altında ölçüleceği, bu yöntemin büyük savunucusu Dr. Palmer tarafından iyice belirlenmiştir.

Beden ısısı her zaman aynı ısıölçerle ölçülmeli ve hemen grafik üstüne işaretlenmelidir. Elde edilen sonucu akılda tutmaya ya da bir kağıt parçasına yazmaya kalkışılmamalıdır.

Isı, uyanır uyanmaz, hattâ olanak varsa her sabah aynı saatte, ayağa kalkmadan ya da sabah cinsel etkinlikte bulunmadan ölçülmelidir.

Termometre, bir gece önceden yatağın yakınına konmalı ve kullanıldıktan hemen sonra sallan-

malıdır. Kullanılmadan önce şiddetle sallanırsa, yapay olarak sabah ısısı birkaç dizyem artırılmış olunur.

Isı makattan ölçülmelidir.

Isı, en az 2 ya da 3 ay süreyle her gün ölçülmelidir. Böylece çizilen eğri düzenliyse, sonraki âdet çevrimlerinde kadın, yalnızca yumurtlamanın olduğu hafta süresince beden ısısını ölçmekle yetinebilir. Aslında, âdet kanamasının ilk gününden sonraki 8. günden başlanarak ölçülmeye başlanması ve ısı yükselişinden 3 gün sonra kesilmesi öğütlenir.

Isı eğrisinin yorumu

Kadın, âdet kanamasının ilk gününü izleyen 7 gün süresince güvenli dönemdedir. 8. günden başlayarak gebe kalma olasılığı artar. Isı artışının belirttiği 2 günlük yumurtlama dönemi geçtikten sonra, kadın gene güvenli (döllenmeye elverişsiz) döneme girer.

Isı ölçme yönteminin etkililiği

Bu yöntem, tek başına, dikkatle ve aksatmadan uygulanırsa, yani ilişkiler yalnızca güvenilir dönemde gerçekleştirilirse, aşağı yukarı kesinlikle etkilidir.

Ama kadınların büyük bölümü, duygusal davranışlarında kısıtlamaya gitmeyi kabul etmezler ve ısı ölçme yöntemi, ancak eşleri bununla ilgilendiğinde ve döllenmeye uygun günler süresince kendini tutmaya ya da prezervatif taşımaya hazır olduğunda etkili olur.

Öte yandan, beden ısısını gözönünde tutmak, bütün kadınlara uygun gelen bir doğum kontrol yöntemi değildir. Çoğunlukla beden ısısındaki artış çok belirgin olmaz; tersine, bütünüyle görecelidir; öyle ki, günlerce sonra bile, yumurtlamanın gerçekten olup olmadığı kesinlikle bilinebilir.

Âdet kanamalarında gecikmeler, dolayısıyle yumurtlamasında da gecikmeler olan ‘bir kadın için de aynı sorun geçerlidir. Isı artışı, aşırı ölçüde gecikebilir.

Bunun sonucunda, 3 hafta ve çoğunlukla daha çok beklemek erkeği bıktırır; kadın da, her gün beden ısısını ölçmeyi çekilmez bulmaya başlar.

Günümüzde, yumurtlama zamanını kesinlikle belirlemeyi sağlayacak kimyasal araçlar yoktur. Dölyolunda şeker artışını gösteren test (Doyle testi) ve sidikte hormon aranması (İndicin testi) yeterince güvenilir değildir.

Yumurtlama tarihini belirlemek için tek pratik yol hâlâ, sabah ateşi eğrisidir. O halde, yumurtlama zamanının belirlenmesine dayanan bir doğum kontrol yöntemi kullanmak istenirse, ısı ölçmeye başvurmak gerekir.