Üreme Organları Trichomonas Hastalığı

Üreme organları trichomonas hastalığına, trichomonas vaginalis adlı bir mikroorganizma yolaçar. Bütün ülkelerde raslanan bir cinsel hastalıktır. Hem kadın, hem erkeklerde görülür; kadınların yüzde 15-20’sinde trichomonas vaginalis vardır.

Nedenler

Triehomonas hastalığı, özellikle cinsel ilişkiyle aktarılır; hekime başvuran kadın, eşine de hastalığı geçirmiş olabileceği bakımından uyarılmalıdır.

Mikroorganizma

Trichomonas, birhücreli (protozoa), oval, 3 özel öğeli bir asalaktır; sözkonusu özel öğeler şunlardır:

— kıvrımlı bir zar;

— sert bir sap ya da aksostil;

— ön kutbunda kamçılar.

Kadınlarda, sidik yolları ve cinsel organlarda bulunur: Dölyolu; dış. üreme organı; sidik torbası ve sidik yolu. Erkekte sidik yolları ve cinsel organlara yerleşir: Sidik yolu; sidik torbası; prostat; sperma sıvısının depolandığı, prostat düzeyinde sidik yoluna boşalan sperma kesecikleri. Trichomonas, yalın bölünmeyle çoğalır: Bir asalak, birbirinin aynı iki yavru hücre verir. Yavru hücrelerin gelişmesi fiziksel ve kimyasal koşullar bakımından en uygun (yüksek ısı, orta derecede asit) yer olan döl yolundadır. Gelişmeye uygun ortamı yaratmaya eğilimli her etmen, enfeksiyona yardımcı olur: Döl yolu, sidik yolu enfeksiyonları; dölyolunun östrojenler (özellikle yumurtalıklardan salgılanan dişilik hormonları) tarafından etkilenmesini azaltan yaş dönümü; v.b. Bunun sonucu olarak, bazı hekimler bu enfeksiyonların yerel östrojen uygulanmasıyla iyileştirilebileceğini göstermişlerdir. Sözkonusu hormonlar, mikroorganizmanın gelişmesi için gerekli olan kan serumunun, sidik üreme yollarına geçişini engellerler.

Bu arada bazı gözlemler, çamaşır, giyecekler gibi başka bulaşma yollarının araştırılmasına yöneltmektedir: Anne ya da kız kardeşi trichomonas taşıyıcısı olan küçük kızlarda asalağa raslanmıştır.

Sindirim yoluyla olan bulaşmalar, boşaltım üreme sistemi hastalıklarına yolaçmazlar. Ağızda ya da sindirim kanalında da trichomonasa raslamr, ama bunlar trichomonas vaginalis’ten çok farklı başka köklerdir.

Teşhis

Klinik belirtiler Erkekte

Klasik olarak trichomonasm kadınlarda bulunan bir asalak olmasına karşın, gerçekte bu «çift» hastalığının, kadını olduğu kadar eşini de etkilediği sanılmaktadır.

Erkeklerin yüzde 95′inde bir sidik yolu enfeksiyonu ya da sidik yolu iltihabıyla kendini gösterir; 8-30 gün arasında değişen bir kuluçka döneminden sonra ortaya çıkar. Hasta, işerken yanmadan, kamışta kaşıntılardan, kamış derisinin ve başının şişmesinden yakınır. Ikınmalar dışında, kendiliğinden gelen bir akıntı olması, başlangıçta belsoğukluğunu düşündürür; ama laboratuvar incelemeleri trichomonas hastalığı teşhisini koymayı sağlar. Genellikle ağrılı (bazen olanaksızdır) olan cinsel ilişkiler, hastayı hekime başvurmaya zorlar.

Daha az belirli olan başka öğeler de genellikle hastayı uyarmalıdır: Yalın bir kaşıntı; cinsel ilişki ya da işeme sırasında yanmalar. Hasta az ve sık sidik çıkarır. Bu sidik yolu belirtileri, özellikle belirsiz bir akıntı varsa, örnek alınmasını gerektirir. Sidik yolu iltihabı, daralma ve sperma keseciklerinin etkilenmesi gibi ihtilatlara yolaçabilir; sperma atımı sırasında kan gelmesi (hemospermi) görülür.

Boşaltım üreme sisteminin öteki organları da enfeksiyona uğrayabilir; o zaman şunlar gözlenir:

— sidik torbası iltihabı (sistit): Dayanılmaz ve sık sidik çıkarma gereksinimi duyulur; ama ancak birkaç damla sidik çıkar; birlikte bulunan sidik yolu iltihabı nedeniyle, ıkınma genellikle yakıcıdır;

— prostat iltihabı (prostatit): Hafif, derinden gelen, kamışın arkasında, makat önünde, öne ve sidik yoluna doğru yayılan bir ağrı vardır; prostatın muayenesi büyük bir ağrıya yolaçar;

— kamışbaşı iltihabı (balanit).
Kadında

Sağlıklı bir kadında, trichomonas denetim amaçlı genel muayene sırasında bulunabilir; dölyolunda zarar vermeden yaşayan bir asalaktır. Önemli ölçüde artarsa, hastalık belirtilerine yolaçar.

Trichomonasm en sık raslanan belirtisi dölyolu iltihabıdır (vajinit).

Şu belirtilerle ortaya çıkar:

— beyaz, bol, köpüklü, kokulu akıntılar;

— cinsel ilişki sırasında çok şiddetli yanmalar,

— özellikle cinsel ilişki sırasında kaygı ve üzüntüye yolaçan, küçük ve büyük dudaklarda (yani dış üreme organında) kaşıntılar.

Hekim, hastayı muayene ederken dış üreme organı bölgesinin tahriş olduğunu görür. Zaten muayene de ağrılıdır. Dölyolu çeperi kırmızı, iltihaplı, bol miktarda salgıyla döşelidir. Dölyatağı boynu da etkilenmiştir. Hastalığın tedavisinden sonra yitecek beyaz lekelerle birlikte tahriş belirtileri vardır. Enfeksiyon bölgeseldir; sidik yolu ve sidik torbası iltihaplarına (belirtileri erkeklerdekinin aynıdır) yolaçabilir.

Hastalığın bu her zaman görülen biçiminin dışında, l başka biçimleri de vardır.

Ciddi biçimlerde, beyaz akıntı çok önemlidir ve hastanın rahatını kaçırır; kadının meslek etkinliğini ve ruhsal durumunu etkileyerek genellikle davranışlarına yansır.

Tersine, bazen klinik belirti vermez ve trichomonas, denetim amacıyla yapılan genel muayenelerde ortaya çıkarılabilir.

Beyaz akıntıya çoğunlukla cinsel ilişkiler sırasında (ender olarak da kendiliğinden) ortaya çıkan kanamalar eşlik edebilir. Kadın bazen bu nedenle hekime başvurur; hekim de ilk anda iltihaplı ya da yaralaşmalı bir bozundan kuşkulanır.

Ama dikkatle yapılan kadın doğum muayenesi, dölyolu salgısından alınan örneklerde yapılan hücre ve bakteri incelemeleri, teşhisi doğrular.

Bakteri incelemeleri

Amaç, trichomonasm varlığını ortaya koymaktır.

DöTyolu ya da dölyatağı salgılarının, hattâ sidiğin mikroskopta doğrudan incelenmesi, hemen her zaman asalağın görülmesini sağlar.

Sidik yolu iltihaplı bir kamışın kesiti. 1. Kavernöz cisimler. — 2. Sidik yolu. — 3. Süngersi cisimler.

Aynı incelemeyle, dölyolu salgılarında normalde bulunan Döderlein basilleri de görülebilir. Bunların bulunmayışı, trichomonas hastalığı olasılığını akla getirir; tedaviden sonra bulunmalanysa iyileşmenin belirtilerinden biridir.

Trichomonas, gelişmesine uygun özel ortamlarda üretilebilir. Alman örnekte asalak varsa bu koşullarda, 24 saatte ürer.

Evrim

Trichomonas hastalığı bazen inatçıdır, tekrarlar.

Bu tekrarlayan biçimler karşısında hekim, asalağın varlığını ve çoğalmasını kolaylaştıran yerel nedenleri, özellikle anatomik bir bozukluğu ya da’ bir hormon eksikliğini aramalıdır.

Trichomonas hastalığına başka enfeksiyonlar da eklenebilir:

— streptokok, stafilokok, çoğunlukla da koli basilleri;

— özellikle dölyatağı boynunda ya da sidik yolunda raslanan gonokoklar,

— mantar hastalığına yolaçan mantarlar: Bu tür enfeksiyona özellikle uzun süre yerel antibiyotik tedavisi görenlerde raslanır. Dölyolu boşluğunda normalde bulunan mikroorganizmalar arasında bir dengesizlik ortaya çıkmasıyla açıklanabilir. Bazı köklerin yitmesi, öteki mikroorganizmalara, özellikle mantarların gelişmesine ve hastalık yapıcı olmalarına yolaçar. En sık raslanan mantar candida albicanstır.

Tedavi

Tedavi, sağlık koruma kurallarına uymaya ve ilaç tedavisine dayanır.

Cinsel ilişkilere bir süre ara verilmeli, prezervatif kullanılmalı, cinsel organların temizlenmesi sırasında başkasının tuvalet gereçleri kullanılmamalıdır.

İlaç tedavisi özellikle, ağız yoluyla alınan metronidazole dayanır.

Kadınlarda, buna yerel tedavi de eklemelidir: Arsenik; furan ya da konesinli dölyolu içi fitilleri; özellikle de hem ağızdan, hem de yerel olarak kullanılan ilaçlar.

Kuşkusuz bu tedavi, bulaştırıcı oldukları konusunda bilgi verilen her iki eşe de uygulanmalıdır.